دخالت امام زين‌العابدين ـ عليه‌السّلام ـ در سياست

دوران امام سجاد دوران پرفراز و نشيبي بود و حضرت بخاطر حساسيت‌ها و شرائط خاص زمان بصورت مستقيم در شورش‌ها و قيام‌ها شركت نجستند ولي بعضي از آنها را تلويحاً و غير مستقيم تأييد كردند و در عين حال كه با حكومت غاصبانه اموي مخالف بودند امّا آنجا كه كيان اسلام در خطر بود. از راهنمائي آنها دريغ نمي‌ورزيدند خصوصاً طرح اقتصادي و ضرب سكّه را در زمان عبدالملك در مقابل حكومت روم را مي‌شود نام برد.

جواب تفصيلي:
موضوع امام سجاد ـ عليه‌السّلام ـ را در دوران 34 ساله امامتشان در امور سياسي را از دو ناحيه مي‌شود مورد بررسي قرار داد.
1. موضع آن حضرت پس از واقعه عاشورا تا بازگشت از سفر كربلا.
در اين دوران موضع حضرت با يزيد و اطرافيان او، حماسي، شجاعانه بود در اين دوره كوتاه ايشان تقيّه را به مصلحت اسلام ندانستند و با در دست گرفتن جان خويش از آن جو و خفقان، سكوت را شكست و چون پتكي آهنين بر سر ستمگران فرود آمد،‌ در اين برهه امام پيام‌آوري بود كه سكوتش، مرگ پيام عاشورا و فراموشي حماسة كربلا را به دنبال داشت و حضرت هرگز بدين سكوت تن نداد.[1]
2. موضع آن حضرت پس از بازگشت از سفر كربلا به مدينه
در اين برهه از زمان روش مبارزاتي امام فرق كرد، حضرت در حالي به مدينه بازگشت كه مردم شهر به خاطر مشغول شدن به امور دنيايي و عيش و نوش و غوطه‌ور شدن در انحرافات اخلاقي و فساد اجتماعي، به اهل‌بيت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ گرايش ضعيفي داشتند.
در اين شرايط با توجّه به اختناق شديدي كه در اثر فاجعه كربلا ايجاد شده بود، زمينه براي فعّاليت آشكار امام ـ عليه‌السّلام ـ از بين رفته بود و در نتيجه، كسي جرأت برقراري ارتباط با حضرت، به عنوان بازماندة اهل‌بيت را نداشت، بنابراين امام ـ عليه‌السّلام ـ چاره‌اي جز تغيير روش نديد، از اين رو در بقيّة دوره حكومت يزيد، امام ـ عليه‌السّلام ـ از مردم كناره‌ گرفت و حتي بنابر بعضي‌ نقل‌ها، در خارج از شهر مدينه، زير خيمه و چادر زندگي كرد.[2]
در اين برهه از دوران امام سجاد ـ عليه‌السّلام ـ قيام‌ها و شورش‌هايي عليه امويان بوجود آمد كه از جمله آنها واقعه حرّه و اقم 63 ه‍ ق، قيام توّابين 61ـ65 ه‍ ق، قيام مختار 66ـ67، شورش عبدالله بن زبير 61ـ73 ه‍ ق و... مي‌توان نام برد كه هر كدام از اينها داراي نقاط مثبت و منفي بود كه حضرت بخاطر آن نقاط منفي و شرائط خاص حضرت و شيعيان، از شركت و حمايت مستقيم از آنها خودداري كردند، و لكن امام ـ عليه‌السّلام ـ تلويحاً بعضي از آن قيام‌ها را تأييد كردند.
«قيام مردم، مدينه واقعه حره» 63 ه‍ ق. اين قيام نقاط مثبتي در برداشت كه برخي از آنها عبارتند از:
1. قيام ضداموي بود و انگيزه در آن ساقط كردن خليفه‌اي فاسد، ستمگر و بي‌لياقت مانند يزيد بود.
2. مرداني عابد و زاهد رهبري حركت را عهده‌دار بودند.
امّا اين قيام داراي نقاط منفي‌اي بود كه به دليل آن‌ها امام ـ عليه‌السّلام ـ از شركت در قيام امتناع ورزيد. كه برخي از آنها عبارتند از:
1. حركت مزبور از ماهيت اصيل شيعي برخوردار نبود و عبدالله زبير در اين شورش نقش اساسي، و نفوذ زيادي ميان صفوف شورشيان داشت.[3]

ادامه نوشته

مهمترین کارهای امام سجاد(ع)

     بخش پنجم: مهمترین کارهای امام سجاد(ع)

1. تربیت شاگردان در رشته های مختلف علوم

 یکی از مهمترین کارهای امام  سجاد (ع) تربیت شاگردان بود، تبلیغ وسیع نیاز به تربیت شاگردان مستعد دارد  تا در شهرهای مختلف، مطالب را به دیگران برساند امام سجاد(ع) علی رغم دوران خفقان شدید توانست تعداد زیادی شاگرد تربیت کند، شیخ  طوسی تعداد 173 نفر از اصحاب و شاگردان امام را نام می برد «  رجال الطوسى، ص 81- 102 »

افرادی مانند : سعيد بن جبير، سعيد بن مسيب، محمد بن جبير بن مطعم، يحيى بن ام الطويل، ابو خالد الكابلى‏ و.... از شاگردان مبرز امام بوده اند . تربیت متخصص قبل از امام باقر و امام صادق علیهما توسط امام سجاد علیه السلام  انجام شد و آغاز گر آن  امام سجاد  بود.

2. تبلیغ اسلام به صورت عمومی

این کار به صورتهای مختلف انجام می شد الف ) پاسخ به سئوالات فقهی که نوعا امام(ع) این سئوالات را با نقل روایاتی از پیامبر(ص) و با استناد به کتاب علی بن ابیطالب علیه السلام پاسخ می دادند و ایشان سعی می کردند مطالب را از پیامبر (ص) نقل کنند، مثلا در مورد "حی علی خیر العمل" وقتی عده ای اعتراض کردند می فرمودند پیامبر اینگونه اذان می گفت «مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏4، ص: 58 »  ب) از دیگر روش های تبلیغی امام، استفاده از ایام حج بود، امام از این فرصت استثنایی استفاده می نمودند و در مسجد الحرام توقف داشتند و به سئوالات مردم پاسخ و به امر تبلیغ و ترویج معارف دین می پرداختند ، غیر از اینکه درهر جمعه در مسجد النبی می نشستد تا مردم سوالتشان را بپرسند.

3. بیان روش های تربیتی جهت دعوت مردم به اسلام

امام علیه السلام، فقط به نقل معارف اکتفا نمی نمودند ، بلکه به بیان روش های تربیتی دینی نیز اشاره داشتند مثلا برای آموزش کودکان از ایشان نقل شده است که نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با هم بخوانید و امام می فرمودند: بچه‌ها سخت شان است و نباید از ابتدا عبادت را بر آنها سخت نشان داد.

ما بقی در ادامه‌ی مطلب

ادامه نوشته

پاسخ به سوالات امام سجاد4

 

نقش امام سجّاد ـ عليه السّلام ـ در حماسة عاشورا و حفظ آثار آن چه بود؟

پاسخ : امام حسين ـ عليه السّلام ـ بر اساس وظيفة الهي خويش و با هدف احياي اسلام و جلوگيري از انحراف در دين و براي زنده نمودن سنت نبوي و روشن نمودن اين قضيه كه اسلام راستين غير از آن اسلامي است كه بني اميه در جامعه مطرح كرده اند قيام نموده و براي هميشه تاريخ روشن كرد كه مكاتب و مذاهب خارج از مسير اهل‎ بيت باطل است. آن حضرت با قرباني كردن خود و بهترين يارانش در اين راه، هدف خود را به آيندگان درس داد. و نشان داد كه فرزند رسول خدا و معيار حق و اسلام و قرآن است و بني اميه و ساير خلفا همه از مسير حق خارج هستند در حقيقت هدف امام پاسداري از امامت بود كه امام سجاد ـ عليه السّلام ـ با مواضع خاص كه با توجه به شرايط خاص زمان خود اين هدف امام را محافظت نمود و استمرار مسير هدايت را با امامت استوار نمود و تمام اهداف قيام امام حسين را در دورة اسارت و پس از آن تبيين نمود. براي رهايي از ذلت و بردگي و بازيابي عزّت و آزادگي و فراهم ساختن زمينة يك انقلاب ريشه‌دار و بنيادي در سطح گسترده بر ضدّ بيداد و اختناق، راهي جز آگاهي و بيدار سازي مردم نيست. امام حسين ـ عليه السّلام ـ براي رسيدن به هدف مهم به امر خداوند قيام نمود. اين حماسة تاريخي دو مرحله داشت: 1. مرحله اول روز عاشورا، 2. مرحلة دوم: بعد از عاشورا... 1. مرحلة اول: در روز عاشورا امام سجاد ـ عليه السّلام ـ مبتلا به بيماري سختي بود، با اين وجود وقتي نداي «هل من ناصر» امام حسين(ع) را شنيد با آنكه از شدّت ضعف و ناتواني قدرت برداشتن شمشير را نداشت، راه ميدان را در پيش گرفت، امّ‌كلثوم خواست مانع شود امام سجاد(ع) فرمود:«اي عمه دست از من بردار و بگذار تا پيش روي پسر پيغمبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ جهاد كنم» حضرت سيد الشهداء ـ عليه السّلام ـ به خواهرش فرمود: «باز دار او را تا كشته نگردد و زمين از نسل آل محمّد ـ صلّي الله عليه و آله ـ خالي نماند» بدين ترتيب امام زين العابدين ـ عليه السّلام ـ به عنوان يك مجاهد ـ با وجود بيماري شديد‌ ـ در جهاد شركت جست و به عنوان مطيع مطلق ولايت به سوي خيمه بازگشت تا به گونه‌اي ديگر براي ادامة جهاد وارد عرصه پيكار شود.[1] 2. مرحلة دوم: اين مرحله از عصر عاشورا آغاز گرديد و پرچم خونين عاشورا به دست امام سجاد ـ عليه السّلام ـ برافراشته شد. امام ـ عليه السّلام ـ مبارزات خود را در ابعاد گسترده‌اي آغاز نمود و از هر فرصتي در اين راستا استفاده كرد كه مهم‌ترين آنها را مي‌توان در چند بخش زير خلاصه كرد:

ادامه نوشته

پرسش وپاسخ درمورد امام سجاد(ع)3

  دوران امامت امام سجاد ـ عليه السّلام ـ و ياران معروف آن حضرت را به اختصار معرفي نمائيد؟

پاسخ :
امام علي بن الحسين ـ علي السّلام ـ بنابر قول مشهور در نيمه جمادي الاخر سال 38[1] متولد شده است[2]. كنيه مشهورش ابوالحسن[3] و لقب مشهورش زين العابدين و سجاد[4] است.
دورنماي كلي عصر امامت امام سجاد ـ عليه السّلام ـ : امامت امام سجاد از عصر روز عاشوراي سال 61 هجري آغاز شده و تا زمان شهادت ايشان در سال 95 هجري به مدت 34 سال ادامه داشت. ايشان در دوران امامتشان با 5 خليفه هم دوره بوده اند: (يزيد،عبدالله بن زبير،ن مروان،م عبدالملك بن مروان، و وليد بن عبدالملك) دورنماي كلي عصر امامت آن بزرگوار را مي توان به 3 مرحله تقسيم كرد: الف) دروان اسارت . ب) دوره قيام ها و شورش ها. ج) دوران ثبات و سازندگي5.
الف) دورة اسارت : با توجه به تبليغات بسيار گسترده كه حكومت اموي از زمان معاويه به بعد برضد خاندان پيامبر (به ويژه در منطقه شام) به عمل آورده بود، بي شك اگر بازماندگان امام حسين ـ عليه السّلام ـ به افشاگري و بيدار سازي نمي پرداختند، مزدوران قدرتهاي وقت، قيام و نهضت بزرگ آن حضرت را در طول تاريخ لوث مي كردند و چهرة آن را وارونه نشان مي دادند؛ لذا امام سجاد ـ عليه السّلام ـ همچنين حضرت زينب از فرصت طلايي حضور در اجتماع مردم كوفه و دمشق استفاده كرده و نداي حقانيت و فضايل اهل بيت را در آن سرزمين خفته سردادند. به قول شهيد مطهري: «بزرگترين اشتباهي كه دستگاه اموي كرد، مسئله اسير گرفتن اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ و سير دادن آنها به كوفه و بعد به شام بود ... به دست خودشان كاري كردند كه براي اهل بيت پيغمبر فرصت ايجاد كردند و آنها اين تاريخ را در دنيا مسجّل نمودند»6.

ادامه نوشته